افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه

ممکن است شرکت‌ها به دلایل مختلف نیاز به افزایش سرمایه پیدا کنند. مهم‌ترین دلایل افزایش سرمایه شرکت، اجرای طرح‌های توسعه، تامین نقدینگی و ... است. افزایش سرمایه از راه‌های مختلفی مقدور می‌شود، همانند: سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه، آورده نقدی و مطالبات و صرف سهام.

در اینجا به تشریح دو نوع اول پرداخته می‌شود:
الف) افزایش سرمایه از محل سود انباشته، اندوخته طرح و توسعه:
در این حالت شرکت به دلیل اینکه سود انباشته قابل توجهی دارد، تصمیم می‌گیرد از محل سود انباشته افزایش سرمایه خود را انجام دهد. در نهایت شرکت پس از افزایش سرمایه، سود سهمی (سهام جایزه) به سهامداران خود پرداخت می‌کند. پس از افزایش سرمایه برآورد قیمت جدید سهام را می‌توان به صورت زیر انجام داد:

ب) افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات:
در این حالت شرکت یا سود انباشته کافی ندارد و یا تصمیم استفاده از سود انباشته را برای افزایش سرمایه ندارد. بنابراین هیات‌مدیره شرکت با تصویب مجمع فوق‌العاده تصمیم می‌گیرد از محل آورده نقدی یا مطالبات سهامداران افزایش سرمایه خود را انجام دهد. بنابراین شرکت به منظور افزایش سرمایه ابتدا به سهامداران خود این حق را می‌دهد تا افزایش سرمایه دهند و این حق را به صورت برگه‌هایی با نام حق‌تقدم به سهامداران خود اعلام می‌کند. سهامدار باید پس از دریافت حق‌تقدم، آن را پر کرده و برای شرکت ارسال کند. در این حالت سهامدار باید به ازای هر سهم جدید مبلغ یک هزار ریال (قیمت اسمی سهم) نیز به حساب شرکت واریز کند. البته در صورتی که سهامدار مطالباتی از شرکت داشته باشد، می‌تواند از محل مطالبات این مبلغ را پرداخت کند، پس از افزایش سرمایه برآورد قیمت جدید سهام را می‌توان به صورت زیر انجام داد:

قیمت قدیم + (1000×نسبت افزایش) ÷ (نسبت افزایش + 1)=برآورد قیمت جدید
مثال: قیمت سهام شرکتی 30هزار ریال است. این شرکت 200درصد افزایش سرمایه می‌دهد.
برآورد قیمت جدید چقدر خواهد بود؟
الف) از محل سود انباشته

ب) از محل آورده نقدی یا مطالبات

چنانچه افزایش سرمایه از محل آورده نقدی یا مطالبات صورت پذیرد، برگه سهام جدید که به صورت حق‌تقدم به دست سهامداران می‌رسد، در بازار بورس قابل‌معامله است. اما امکان معاملات مکرر بر روی حق‌تقدم، فقط شامل شرکت‌هایی می‌شود که شروع معاملات حق تقدم آن از تاریخ 7/8/84 به بعد باشد.

پس از اتمام مهلت معاملات حق تقدم که دو ماه است، شرکت اقدام به چاپ برگه سهم اصلی می‌کند که باید با مراجعه حضوری سهامداران به دفتر شرکت تحویل آنها شود. برگه سهم ناشی از افزایش سرمایه که با مهر و امضای شرکت چاپ شده باشد در بورس قابل معامله نیست و باید پس از تحویل به کارگزار ابتدا توسط بورس سپرده شود تا قابل معامله شود که یک روز به طول می‌انجامد.

اما اگر شرکت از طریق سازمان بورس اقدام به چاپ آن کند این سهام سپرده و قابل معامله است.